Hoạt động nghiệp vụ tại Hải quan Quảng Ninh- một trong những đơn vị thực hiện hiệu quả TTHQĐT. Ảnh: T.B.


Theo đó, việc sử dụng CKS trong TTHQĐT được thực hiện theo quy định tại Nghị định 87/2012/NĐ-CP và Thông tư 196/2012/TT-BTC.
Bộ Tài chính giao Tổng cục thương chính chịu nghĩa vụ tổ chức chỉ dẫn người khai thương chính thực hiện.
Theo Khoản C, Điều 4, Nghị định 87: Khi thực hành TTHQĐT, người khai Hải quan phải dùng CKS đã đăng kí với cơ quan Hải quan. Trong giai đoạn chưa có CKS thì được dùng trương mục truy nhập Hệ thống xử lí dữ liệu điện tử Hải quan để thực hiện TTHQĐT. Người khai thương chính có nghĩa vụ bảo mật tài khoản để dùng khi giao du với cơ quan Hải quan ưng chuẩn Hệ thống xử lí dữ liệu điện tử thương chính và chịu nghĩa vụ về các giao dịch điện tử theo quy định của luật pháp. Bộ Tài chính quy định lịch trình áp dụng CKS khi thực hành TTHQĐT.
Thông tư 196 quy định: CKS sử dụng trong TTHQĐT của người khai thương chính là CKS công cộng đã được cơ quan Hải quan xác nhận tương xứng với Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử Hải quan. Danh sách các tổ chức cung cấp dịch vụ chứng nhận CKS công cộng cung cấp CKS xứng với Hệ thống xử lí dữ liệu điện tử thương chính được đăng trên Cổng thông tin điện tử Hải quan (địa chỉ: http://www.Customs.Gov.Vn).
Việc sử dụng CKS và giá trị pháp lí của CKS thực hiện theo quy định tại Điều 8 và Điều 12 Nghị định số 26/2007/NĐ-CP ngày 15-2-2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật giao thiệp điện tử về CKS và dịch vụ chứng nhận CKS.
Trước khi dùng CKS để thực hành TTHQĐT, người khai thương chính phải đăng kí CKS với cơ quan Hải quan duyệt y Cổng thông báo điện tử Hải quan. Các nội dung đăng ký gồm: Tên, mã số thuế của cơ quan, tổ chức XNK hoặc đại lí làm thủ tục Hải quan (nếu có); họ và tên, số chứng minh quần chúng. # Hoặc hộ chiếu, chức danh (nếu có) của người được cấp chứng thư số; số nhận dạng CKS (Serial Number); vận hạn hiệu lực của CKS.
Người khai thương chính phải đăng kí lại với cơ quan thương chính các thông tin nêu trên trong các trường hợp sau: Các thông báo đã đăng kí có sự đổi thay, gia hạn chứng thư số, đổi thay cặp khóa, tạm dừng chứng thư số.
Không quá 2 phút kể từ thời khắc chấm dứt việc đăng kí, thông qua Cổng thông báo điện tử thương chính, cơ quan Hải quan trả lời chấp nhận hoặc khước từ (có nêu rõ lí do) CKS của người khai Hải quan.
CKS đã đăng kí của người khai Hải quan được dùng để thực hành TTHQĐT trên phạm vi toàn quốc.
Trước đó, từ ngày 1-1-2013, khi thực hiện chính thức TTHQĐT theo Nghị định 87, việc thể nghiệm sử dụng CKS trong TTHQĐT được tạm dừng. Lãnh đạo Cục CNTT&Thống kê thương chính (Tổng cục Hải quan) cho biết, lí do tạm dừng sử dụng CKS do Tổng cục Hải quan đang thực hành việc nâng cấp, hoàn thiện để phục vụ cho việc khai triển chính thức trên khuôn khổ cả nước theo lộ trình được Chính phủ, Bộ Tài chính đặt ra.
Cũng theo vị lãnh đạo này, với những doanh nghiệp đã được cấp CKS sẽ tiếp tục dùng để thực hành khi ngành thương chính áp dụng trở lại. Đặc biệt, với những doanh nghiệp đang dùng CKS có hiệu lực trên toàn quốc cũng đồng thời dùng được CKS này để khai báo Hải quan và các chứng từ khác với tất thảy các đơn vị thương chính trên phạm vi cả nước.
Theo Cục CNTT&Thống kê thương chính, hiện hệ thống CNTT của cơ quan Hải quan cho phép thu nhận CKS của quờ quạng các nhà cung cấp dịch vụ này (đã được Bộ thông báo và Truyền thông cấp phép hoạt động ở Việt Nam).
Tuy nhiên, đại diện Cục CNTT&Thống kê thương chính cảnh báo những cá nhân được giao cai quản CKS của các doanh nghiệp cần phải nêu cao ý thức bổn phận trong việc bảo quản, sử dụng, tránh trường hợp để thất lạc hoặc cho người khác dùng thay sẽ dễ gây ra nhiều hệ lụy. Trường hợp bị mất hoặc có sự thay đổi khác cần phải thông báo ngay với cơ quan Hải quan để có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Với người sử dụng CKS cũng cần được đào tạo nhất thiết để dùng thuần thục, hiệu quả…
Như vậy, với quyết định vừa được Bộ Tài chính ban hành, việc sử dụng CKS trong TTHQĐT sẽ được thực hiện trở lại từ ngày 1-1-2013.
Theo đại diện Cục CNTT&Thống kê Hải quan, đơn vị sẽ gấp rút có chỉ dẫn cho doanh nghiệp và cơ quan Hải quan địa phương thực hành quyết định này của Bộ Tài chính.
 N.Quốc